
Το 1901 οι εντάσεις στην ελληνική κοινωνία δεν ήταν μικρές. Πριν από 4 χρόνια η μεγάλη ιδέα, ο πόθος για απελευθέρωση των χαμένων πατρίδων, είχε πληγεί από την ολοκληρωτική ήττα του 1897. Παρόμοιους πόθους για τη μακεδονική γη δεν είχαν μόνο οι Έλληνες, αλλά και οι Βούλγαροι και οι Σλάβοι, μια και αυτή φαινόταν ότι θα χαθεί από τον έλεγχο της παραπαίουσας Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έτσι λοιπόν το εθνικό όνειρο ξύπναγε ξανά, έχοντας όμως εναντίον του νέους ανταγωνιστές.
Στην κορύφωση της έντασης ήταν και το γλωσσικό ζήτημα. Ένα ζήτημα ζωντανό για σχεδόν 2000 χρόνια, που δεν ήθελε απλά τη γλώσσα να είναι μέσο επικοινωνίας, αλλά την εξύψωνε σε θέση ιερή. Η γλώσσα δεν συνέδεε μόνο το σύγχρονο έθνος, αλλά επιβεβαίωνε και την εθνική συνέχεια από την ένδοξη αρχαιότητα μέχρι τότε.
Στις 9 Σεπτεμβρίου του 1901 η εφημερίδα «Ακρόπολη» αναγγέλλει ότι θα δημοσιεύσει σε συνέχειες το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, σε μετάφραση στη δημοτική από τον Α. Πάλλη Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που μεταφράστηκε κάποιο ιερό κείμενο στη δημώδη γλώσσα. Ο καθηγητής θεολογίας Φ. Παπαδόπουλος το είχε επιχειρήσει παλαιότερα εκδίδοντας σε περιορισμένα αντίτυπα ένα σχετικό βιβλίο. Όμως τώρα αυτή η μετάφραση δεν πέρασε απαρατήρητη και συγκέντρωσε την κριτική των άλλων εφημερίδων.
Αρχικά οι αντιδράσεις είναι αναιμικές. Στις 18 Σεπτεμβρίου η εφημερίδα «Εμπρός» γράφει: «…Και ταύτα εν ονόματι της ελευθερίας της συνειδήσεως. Εν ονόματι της ελευθερίας δύνανται να διαπράττωνται εγκλήματα, αλλ΄υπό τον όρον να μην απευθύνονται κατ΄ατόμων, αλλά καθ΄ολοκλήρου κοινωνίας, καθ΄ολοκλήρου έθνους, κατά της πατρίδος, κατά της θρησκείας, κατά της γλώσσης. Διά τούτο βλέπομεν απαθώς το ανοσιούργημα το οποίον από τινός χρόνου τελείται εις τας στήλας μιας αθηναϊκής εφημερίδος κατά της θρησκείας και κατά της καλαισθησίας, διά της δημοσιεύσεως μια βαναύσου, μια αυτοχρήμα βαρβάρου μεταφράσεως του Ευαγγελίου».
Λίγα και μικρά σχόλια ή γελοιογραφίες δημοσιεύονται εναντίον της Ακρόπολης και του Α. Πάλλη. Ισχυρίζονται ότι αυτή η προσπάθεια διακωμωδεί, βεβηλώνει και αλλοιώνει το νόημα του Ευαγγελίου. Η επικαιρότητα όμως απασχολείται από άλλα θέματα. Στις 22 Σεπτεμβρίου η δημοσίευση διακόπτεται, αλλά στις 30 του ίδιου μήνα συνεχίζεται. Η εφημερίδα δικαιολογεί τη διακοπή γράφοντας ότι αυτή συνέβη λόγω της προσωρινής διακοπής της συγκοινωνίας της Ελλάδας με την Ευρώπη. Σημειώνεται ότι ο Α. Πάλλης ζούσε στο εξωτερικό.
Την 1η Οκτωβρίου ο Οικουμενικός Πατριάρχης στέλνει επιστολή προς την Ιερά Σύνοδο της Ελλάδας ζητώντας να λάβει μέτρα ώστε να σταματήσει η δημοσίευση της μετάφρασης. Η δημοσίευση συνεχίζεται κανονικά, όμως από τα μέσα Οκτωβρίου η αντιπαράθεση μεγαλώνει. Ο Πάλλης απαντάει σε όσους ασκούν κριτική στη μετάφρασή του, και η «Ακρόπολη» στα αρνητικά δημοσιεύματα άλλων εφημερίδων. Ο Πάλλης φέρεται να είχε δηλώσει μετά τον ατυχή πόλεμο του 1897 ότι δεν θέλει να λέγεται Έλληνας και ότι άλλαξε την εθνικότητά του. Αυτά βγαίνουν στο προσκήνιο και χρησιμοποιούνται σαν εργαλεία αμφισβήτησης του πατριωτισμού του. Διαβάστε την ενδιαφέρουσα συνέχεια στην πηγή