Ο Ελληνικός Εμφύλιος, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πολεμικές συγκρούσεις που σηματοδότησαν την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, μετά των δύο υπερδυνάμεων που γεννήθηκαν από τις στάχτες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό τουλάχιστον λέγεται σήμερα. Ωστόσο ο πόλεμος δεν άρχισε το 1946. Άρχισε το 1943, εν μέσω τριπλής κατοχής της χώρας, με συγκεκριμένους στόχους και με απόλυτα ξεκαθαρισμένο σκεπτικό, από τη πλευρά που τον άρχισε. Σταδιακά φτάσαμε στην έκρηξη πραγματικού πολέμου, μεταξύ δύο στρατών, του Ελληνικού Στρατού και του λεγόμενου “Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας”. Επί τρία χρόνια διεξήχθησαν εκατοντάδες μάχες και στρατιωτικές και μη επιχειρήσεις.
Από το 1943 άρχισε στα ελληνικά βουνά ένας ιδιότυπος εμφύλιος πόλεμος μεταξύ του ΕΛΑΣ, από τη μια και σχεδόν όλων των άλλων αντιστασιακών οργανώσεων, ο οποίος κλιμακώθηκε επικίνδυνα το 1944 και είχε ως αποτέλεσμα τη διάλυση οργανώσεων, όπως η ΕΚΚΑ. Οι συγκεκριμένες οργανώσεις διαλύθηκαν με αιματηρό τρόπο και πολλοί από τα μέλη και τους ηγέτες τους δολοφονήθηκαν και κατόπιν κατηγορήθηκαν ως «προδότες», «γερμανοτσολιάδες» κ.λ.π. Επίσης ο ΕΔΕΣ, με αρχηγό τον αντιμοναρχικό Ζέρβα και πολιτικό αρχηγό τον επίσης δημοκράτη Πλαστήρα δέχτηκε σειρά πληγμάτων από τον ΕΛΑΣ και περιορίστηκε στη δυτική Ελλάδα.
Παρόμοια γεγονότα συνέβησαν και στην Πελοπόννησο, αλλά και στη Μακεδονία. Οι επιθέσεις αυτές δεν ήταν τυχαίες, ούτε έγιναν από σειρά παρεξηγήσεων, ούτε όλες οι μη ενταγμένες στο ΕΑΜ οργανώσεις ήταν φυσικά προδοτικές, όπως τις παρουσίαζαν και ορισμένοι εξακολουθούν μέχρι σήμερα να τις παρουσιάζουν. Πρέπει να σημειωθεί ότι και ο αρχηγός του ΕΛΑΣ, ο στρατηγός Σαράφης, πριν την «υποχρεωτική» προσχώρησή του στον ΕΛΑΣ, είχε ανοικτά κατηγορηθεί ως «δοσίλογος, προδότης», από τους ίδιους που λίγο αργότερα του ανέθεσαν την αρχηγία. Η λογική από μόνη της οδηγεί σε συμπεράσματα. Ορισμένοι στο ΕΑΜ έβλεπαν μακρύτερα, μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έκαναν τους δικούς τους υπολογισμούς.
Ακολούθησαν τα Δεκεμβριανά, που όμως δεν άρχισαν “αυθόρμητα” λόγω της αιματηρής καταστολής της «λαϊκής διαδήλωσης» στην Αθήνα από τους «μοναρχοφασίστες». Μετά την ήττα του ΕΛΑΣ και τη Συμφωνία της Βάρκιζας η κατάσταση παρέμεινε τεταμένη, με το ΚΚΕ πλέον, να ετοιμάζεται για τον λεγόμενο “τρίτο γύρο”. Η άποψη ότι οι πολεμικές προετοιμασίες είχαν σαν μοναδικό στόχο την αυτοάμυνα των διωκομένων «δημοκρατικών πολιτών» δεν ευσταθεί παρά εν μέρει και σίγουρα δεν δικαιολογεί ανοικτό πόλεμο κατά της Ελλάδας.
Γιατί ναι μεν υπήρξαν διώξεις εναντίον των παλαιών ΕΛΑΣιτών, τόσο επίσημα, χάρη στον όρο της Συνθήκης της Βάρκιζας, περί μη αμνήστευσης των ποινικών αδικημάτων που διαπράχθηκαν κατά τα Δεκεμβριανά, όσο και ανεπίσημα από ένοπλες, εν πολλοίς κατσαπλιάδικες, αντικομμουνιστικές ομάδες, για λόγους αντεκδίκησης κυρίως, αλλά όχι στο βαθμό που να δικαιολογούν την πρόκληση εμφυλίου πολέμου.
Με την πρόκληση του πολέμου πάντως το ΚΚΕ ξεκίνησε μια περιπέτεια που ελάχιστες ως μηδενικές ελπίδες ευτυχούς κατάληξής της είχε. Ο Στάλιν, σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, δεν πήρε ποτέ ξεκάθαρη θέση υπέρ του ΔΣΕ. Έχοντας μοιράσει τον κόσμο με τους δυτικούς στη Γιάλτα δεν είχε καμία πρόθεση να εμπλακεί σε ένα πρόβλημα ήδη λυμένο. Σε καμία περίπτωση δε δεν θα διακινδύνευε την έκρηξη ενός γενικευμένου πολέμου για την Ελλάδα, απέναντι στις ΗΠΑ που τότε, μην ξεχνάμε, ήταν η μόνη χώρα στον κόσμο που διέθετε πυρηνικά όπλα και μάλιστα και τα είχε χρησιμοποιήσει.
Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η τότε ΕΣΣΔ, όσο και τα κράτη δορυφόροι, που βοήθησαν ποικιλοτρόπως τον ΔΣΕ, δεν αναγνώρισαν ποτέ την κυβέρνηση της «Λεύτερης Ελλάδας». Ο Στάλιν αντιμετώπισε τον ελληνικό εμφύλιο με καιροσκοπισμό. Αν ο ΔΣE τα κατάφερνε να επικρατήσει είχε καλώς. Αν όχι, «κανένα πρόβλημα».
Στην πραγματικότητα λοιπόν στην μεγάλη περιπέτεια ο ΔΣΕ ήταν μόνος, με μόνους, φυσικούς, συμμάχους, τα καθεστώτα των όμορων χωρών, τα οποία όμως επιδίωκαν ιδία οφέλη – κυρίως εδαφικά – με πρωτοπόρο την Γιουγκοσλαβία του Τίτο και με αιχμή το λεγόμενο Μακεδονικό. Δυστυχώς η τότε ηγεσία του ΚΚΕ – ο Ζαχαριάδης – μη έχοντας και άλλη πρακτική επιλογή, αφέθηκε να συρθεί επικίνδυνα στο άρμα του Τίτο, μέχρι τη στιγμή που ο τελευταίος αποστασιοποιήθηκε από το σοβιετικό άρμα. Το “Μακεδονικό” αγκάθι όμως παρέμεινε και έως σήμερα μας ταλανίζει.
